Kỹ thuật ươm tiêu giống trong bầu (giâm hom tiêu lươn, tiêu ác)

Chia sẻ kinh nghiệm ươm tiêu, kỹ thuật cắt hom, giâm hom tiêu lươn – tiêu ác trong bầu ươm, trước khi mang đi trồng. Cách này đang được vườn ươm Viện Eakmat thực hiện để nhân giống tiêu cung cấp cho bà con. Nay xin được chia sẻ để mọi người cùng tham khảo

Vì sao nên nhân giống tiêu bằng hom tiêu?

Như bà con đã biết, nhân giống tiêu có đến 5 cách: bằng hạt, bằng cách vùi thân, chiết thân, cắt hom (giâm trong bầu hoặc trên luống) và ghép tiêu, tuy nhiên cách ươm tiêu bằng hom là phổ biến nhất, do ưu điểm là dễ tiến hành, có thể thực hiện với số lượng lớn, tiêu giống sau khi ươm có thể dễ dàng vận chuyển đi xa. Bà con có nhu cầu nhân giống tiêu nên sử dụng cách này

Hom tiêu nhân giống nên chọn từ các giống tiêu năng suất cao, sinh trưởng mạnh, ít sâu bệnh, có khả năng thích nghi rộng như: tiêu trâu, tiêu Vĩnh Linh, tiêu Sri Lanka, tiêu Phú Quốc… Hom có thể dùng hom tiêu lươn hoặc hom tiêu ác. Mỗi hom đều có ưu nhược điểm riêng. Cụ thể như sau:

Phân biệt tiêu lươn và tiêu ác

Tiêu lươn là gì? Ưu và nhược điểm

• Tiêu lươn (hay còn gọi là dây lươn, cành lươn) là phần thân tiêu chưa bị gỗ hóa, chưa đẻ cành tay, phần này thường có đốt dài, các đốt ít hoặc không có rễ bám, trên các trụ tiêu lâu năm, dây lươn còn được gọi là tiêu thòng, do hết chỗ để đeo bám.
• Ưu điểm của tiêu lươn là cho năng suất cao, ổn định, cây trồng bằng tiêu lươn lâu bị già cỗi, ít bị nấm bệnh (do phần thân tiêu ở trên cao, ít tiếp xúc với mặt đất). Chi phí ươm tiêu lươn rẻ hơn tiêu ác.
• Nhược điểm là lâu ra trái, sau 1 năm khi bắt đầu đẻ cành nhánh thì phải kéo xuống thực hiện kỹ thuật đôn tiêu. Ngoài ra trồng tiêu lươn thường hay chết, cần phải dặm lại nhiều.

Tiêu ác là gì? Ưu và nhược điểm

• Tiêu ác (hay còn gọi là dây ác, cành ác, dây thân) là phần thân tiêu đã già, thường đã gỗ hóa, có nhiều cành nhánh, phần này đốt thường ngắn, ở các mắt thường nhiều rễ bám, khi phát triển mọc ra nhiều cành. Loại dây ác thường được tận dụng phần thân bên trên khi hãm ngọn tiêu ác, hoặc trụ bị gãy đổ, tận dụng thân tiêu làm hom giống
• Ưu điểm của tiêu ác là cho quả nhanh sau khi trồng (1-2 năm), khi trồng thường phủ trụ nhanh, chỉ cần tiến hành kỹ thuật hãm ngọn đơn giản. Tỷ lệ sống khi trồng khá cao.
• Nhược điểm của tiêu trồng bằng dây ác là nhanh cỗi, năng suất giảm dần về sau. Nếu không rõ nguồn gốc hom tiêu dễ dùng phải tiêu chứa mầm bệnh. Khi trồng phải sử dụng trụ đã đủ lớn để có đủ diện tích cho tiêu đeo bám

Thời điểm và cách cắt hom tiêu

Thời điểm cắt hom tiêu

• Hom tiêu có thể cắt quanh năm, nhưng cần hạn chế cắt vào giai đoạn tiêu đang trổ bông, ngoài ra nếu cắt trong mùa mưa, tiêu ươm trong bầu sẽ gặp mưa nhiều, dễ nấm bệnh, tỷ lệ sống không cao. Tốt nhất nên cắt vào gần cuối mùa mưa hoặc sau khi thu hoạch tiêu trái.
• Trước khi cắt hom không nên bón phân hóa học, thời điểm cắt dây phải cách đợt bón phân ít nhất 20-30 ngày.
• Sau khi cắt nếu cần vận chuyển đi xa cần vặt bớt lá, bó tiêu thành bó, buộc vừa phải không để tiêu bị dập nát. Bên ngoài có thể dùng vải hoặc bao bố để giữ ẩm, giữ tiêu tươi lâu hơn.

Cách cắt hom tiêu giống

Ngoài những yêu cầu vừa nêu trên, khi cắt hom tiêu nên chọn dây tiêu ở những gốc khỏe mạnh, không có dấu hiệu sâu bệnh, hom tiêu phải còn xanh, thân mập, không bị tổn thương, cắt dây từ trụ xong tiến hành cắt thành hom và giâm ngay, tỷ lệ sống sẽ cao hơn.

• Đối với tiêu lươn: Cắt hom dài 15-20cm, trên mỗi hom có 3-4 mắt. Lấy từ các vườn tiêu 4 năm tuổi trở lên. Hom tiêu trước khi đem ươm cần vặt bỏ lá. Phần gốc hom nên cắt xéo để tăng diện tích bề mặt và dễ quan sát hơn khi cắm, tránh cắm nhầm phần ngọn xuống đất.
• Đối với tiêu ác: Có thể dùng hom từ vườn tiêu 1 năm tuổi hãm ngọn hoặc thân tiêu thu từ trụ gãy đổ, dỡ bỏ. Hom tiêu khi cắt cũng cắt xéo (vát nhọn) phần gốc để dễ cắm, dễ phân biệt gốc-ngọn. Mỗi hom tiêu ác phải có 4-6 đốt, đường kính hom bằng ngón tay út trở lên. Nếu hom có cành, giữ nguyên cành và ít nhất 1 đốt trên cành đó. (Loại này còn gọi là tiêu ba chia, khi trồng sẽ ra nhiều dây và cành hơn)

Lưu ý: Tiêu lươn khi cắm sẽ ra rễ ở phần vết cắt, còn tiêu ác thì ra cả ở phần vết cắt và phần đốt. Khi cắt nên dùng kìm bấm loại sắc, vết cắt ngọt và dứt khoát.

Chuẩn bị đất ươm + bầu ươm tiêu + giàn che

Đất ươm, bầu ươm tiêu

• Đất ươm tiêu nên sử dụng đất mặt, tơi xốp, sàng sạch sẽ cỏ rác, đá sỏi, đất càng mịn càng dễ đóng bầu và bảo đảm độ chắc của bịch, tránh tiêu bị động rễ. Ngoài ra đất phải khô ráo, sau khi sàng xong mịn như đất bột.
• Tỷ lệ trộn phân: Mỗi xe rùa đất trộn với 5kg phân chuồng hoai mục + 0,3kg supe lân + 0,1kg vôi bột + 1 thìa canh bột nấm đối kháng Trichoderma. Có thể trộn thêm vỏ trấu đã ủ để tăng độ tơi xốp
• Bầu ươm tiêu ác là loại bầu nilon có kích thước 14 x 24cm hoặc 16 x 26cm. Có đục lỗ thoát nước.
• Bầu ươm tiêu lươn là loại 12 x 22cm. Nilon trong hoặc nilon đen. Các loại bầu ươm kể  trên bà con ra tiệm chuyên bán bao bì, túi nilon hỏi sẽ có
• Khi đóng bầu nên đóng chặt tay, xếp bầu thành hàng ngay ngắn, chiều rộng 1 – 1,2m. Chiều dài tùy ý. Giữa hai hàng chừa lại lối đi, 50-60cm. Khoảng cách chiều rộng như trên là vừa đủ để thực hiện thao tác cắm hom tiêu vào bầu, nhổ cỏ, chăm sóc cây con. Không nên làm rộng hơn
• Vị trí đặt bầu ươm không được đọng nước.

Vườn ươm giàn che tiêu

• Dùng cọc gỗ, tre nứa, cây sắt dựng dàn che cho tiêu mới ươm. Cao khoảng 1,6 – 2m. Bên trên và xung quanh căng lưới nilon đen loại chuyên dùng cho vườn ươm
• Nếu trong thời gian chăm sóc tiêu con thường gặp mưa cần làm thêm giàn che phụ bằng cây sắt uốn cong cắm 2 đầu xuống đất, điểm cao nhất khoảng 0,8 – 1m. Bao trọn luống tiêu. Bên trên phủ nilon trong, hạn chế nước mưa tiếp xúc trực tiếp với cây ươm. Do nước mưa thường chứa nhiều acid, tạp chất, nếu để tiêu con tiếp xúc sẽ dể bị nhiễm nấm bệnh, cháy lá, úng rễ…

Cách cắm hom tiêu vào bầu ươm

• Trước khi cắm tiêu cần tưới đẫm bầu ươm, càng đẫm càng tốt như vậy sau khi cắm chỉ cần tưới nhẹ. Đồng thời thao tác cắm cũng dễ hơn, hom tiêu ít bị tổn thương, trầy xước ở vết cắt
• Dùng phân bón lá (chứa nhiều lân, giúp kích thích rễ) pha loãng, nhúng hom vào dung dịch và cắm ngay. Không ngâm hom dễ làm tiêu bị úng nước.
• Cắm tiêu lươn: Cắm mỗi bầu 3 hom, 2 đốt dưới bầu, 1-2 đốt ở trên mặt đất. Tiêu lươn sẽ ra rễ ở vết cắt nên cần cắm đủ sâu, tránh bị lung lay động rễ
• Cắm tiêu ác: Cắm mỗi bầu 2 hom. 2-3 đốt dưới bầu, 2-3 đốt trên mặt đất. Tiêu ác sẽ mọc rễ ở vết cắt và ở phần đốt. Nên lượng rễ sẽ nhiều hơn tiêu lươn
• Sau khi cắm khoảng 15-20 ngày tiêu sẽ mọc mầm, chăm sóc thêm 4-5 tháng là có thể xuất vườn đem ra trồng (tiêu ác thời gian ươm ngắn hơn khoảng 2-3 tháng là có thể trồng được)

Một số lưu ý khi chăm sóc tiêu con trong bầu ươm

• Trong suốt thời gian ươm tiêu, cần thường xuyên làm cỏ dại trong bầu, hạn chế để có quá to khi nhổ sẽ làm tổn thương rễ tơ của tiêu.
• Luôn giữ độ ẩm vừa phải, không quá khô cũng không quá ẩm ướt.
• Nếu ươm trong mùa mưa, cần che nilon hạn chế tiếp xúc trực tiếp của nước mưa. Nguyên nhân như đã nêu ở phần trên
• Cần thường xuyên phun thuốc nấm và thuốc trừ sâu để phòng trừ các loại rệp sáp, rầy mềm hại ngọn. Mỗi lần phun thuốc cách nhau 7-15 ngày.
• Ngoài ra khi tiêu ra được 2-3 lá thật, có thể tưới phân đạm pha loãng, phân NPK đã ngâm 1-2 ngày. Dùng thùng ô-doa tưới cho tiêu. Tưới xong phải dùng nước sạch rửa lại lá
• Theo dõi lá tiêu, nếu thấy lá vàng/trắng gân xanh nổi rõ là tiêu đang thiếu trung – vi lượng. Cần phun bổ sung qua lá
• Chồi mọc ra mà có dấu hiệu bị xoăn lá, đốt ngắn, cong queo. Nhiều khả năng tiêu bị nhiễm bệnh tiêu điên cần loại bỏ và tiêu hủy ngay
• Ngoài cách tiến hành như trên, còn có phương pháp khác là ươm hom tiêu trên luống, sau khoảng 25-30 ngày tiêu ra rễ thì trồng luôn ra vườn, nhưng cách này thường ít phổ biến hơn

Như vậy, qua bài viết này bà con đã nắm thêm được kỹ thuật ươm tiêu lươn, tiêu ác. Nhân giống tiêu bằng hom. Đây cũng là khâu khá quan trọng trong kỹ thuật trồng tiêu. Hy vọng với những thông tin trên bà con có thể tự mình nhân giống tiêu thành công.

Trường hợp không có nhiều thời gian hoặc không có sẵn nguồn giống. Bà con có thể mua giống tiêu đã ươm sẵn của vườn ươm Viện Eakmat (Tiến Đạt). Chúng tôi có cung cấp tiêu giống của các giống tiêu năng suất cao như: Giống tiêu Vĩnh Linh, Giống tiêu Sri-Lanka, Giống tiêu trâu, Giống tiêu Phú Quốc… Xin cảm ơn

Vườn ươm CâyGiốngVN.Com (Tiến Đạt)
Chuyên cung cấp tiêu giống năng suất cao, sạch nấm bệnh, nhiều rễ, không kích thích sinh trưởng
280 Nguyễn Lương Bằng, TP. Buôn Ma Thuột
Vui lòng liên hệ 0967 333 855 (Viettel) – 0944 333 855 (Vina) – Gặp Thu (Gọi trước khi đến)
Giấy phép kinh doanh: 40A8026362
Hân hạnh được phục vụ quý khách