VƯỜN ƯƠM CÂY GIỐNG TIẾN ĐẠT 280 Nguyễn Lương Bằng - TP.Buôn Ma Thuột - Đăk Lăk
Điện thoại: 0944 333 855 - 0967 333 855
Giấy phép kinh doanh: 40A8026362

Tìm hiểu về cây cà phê: Nguồn gốc xuất xứ, đặc điểm cây cà phê

Thông tin về cây cà phê
0

Để đi sâu vào kỹ thuật trồng cà phê, trước hết chúng ta cần tìm hiểu về cây cà phê: Nguồn gốc cây cà phê, đặc điểm sinh trưởng của cà phê. Có những giống cà phê nào… Bài viết này sẽ cố gắng giới thiệu ngắn gọn và dễ hiểu nhất về các thông tin trên. Mời mọi người cùng theo dõi

Thông tin về cây cà phê
Thông tin về cây cà phê

Phân loại thực vật cây cà phê

Cây cà phê là một loại thực vật thuộc họ thiến thảo (Rubiaceae), trong họ này lại bao gồm nhiều loài thực vật khác nhau, một số có chứa chất caffein, một số khác thì không. Về hình thái các loài thuộc họ thiến thảo đa phần đều thuộc cây thân gỗ, một số trông khác xa cà phê như cây canh-gi-na, cây câu đằng…

Hiện nay, cây cà phê được trồng tại hơn 50 quốc gia trên thế giới, trong đó có một số nước xuất khẩu cà phê. Ba dòng cây cà phê chính là

  • Coffea arabica (Cà phê Arabica) – cà phê chè, cà phê Blue Mountain;
  • Coffea canephora (Cà phê Robusta) – cà phê vối;
  • Coffea excelsa (Cà phê Liberia) – cà phê mít.

Lịch sử sử dụng cà phê làm thức uống

Theo một truyền thuyết đã được ghi lại trên giấy vào năm 1671, những người chăn dê ở Kaffa (thuộc Ethiopia ngày nay) phát hiện ra một số con dê trong đàn sau khi ăn một cành cây có hoa trắng và quả màu đỏ đã chạy nhảy không mệt mỏi cho đến tận đêm khuya. Họ bèn đem chuyện này kể với các thầy tu tại một tu viện gần đó. Khi một người chăn dê trong số đó ăn thử loại quả màu đỏ đó anh ta đã xác nhận công hiệu của nó. Sau đó các thầy tu đã đi xem xét lại khu vực ăn cỏ của bầy dê và phát hiện ra một loại cây có lá xanh thẫm và quả giống như quả anh đào. Họ uống nước ép ra từ loại quả đó và tỉnh táo cầu nguyện chuyện trò cho đến tận đêm khuya.

Như vậy có thể coi rằng nhờ chính đàn dê này con người đã biết được cây cà phê. Từ đó người ta bắt đầu trồng và sử dụng thứ nước uống này như một cách để giữ tỉnh táo trong các buổi cầu nguyện suốt đêm của tín đồ hồi giáo

Tiếp theo đó, theo chân các cuộc chinh phục của đế quốc hồi giáo Ottoman, cà phê dần du nhập vào châu âu, rồi lan rộng ra toàn thế giới. Tính đến nay cà phê được xem là thứ thức uống thông dụng bậc nhất trên toàn thế giới. Mỗi quốc gia, vùng địa lý lại có cách pha chế và thưởng thức cà phê riêng của mình

Các nước trồng cà phê

Hiện nay có hơn 50 quốc gia trồng cà phê, trong đó đứng đầu về sản lượng xuất khẩu là Brasil, Việt Nam, Indonesia và Colombia. Riêng Việt Nam đứng đầu về xuất khẩu cà phê vối.

5 quốc gia sản xuất cà phê lớn nhất thế giới năm 2007 (FAO) và 2017 (ICO)
Thứ hạngQuốc giaTấnBao (nghìn)
1Brasil2.249.01055.000
2Việt Nam961.20025.500
3Colombia697.37714.500
4Indonesia676.47510.000
5Ethiopia325.8006.600

Nguồn gốc cây cà phê ở Việt Nam

Cây cà phê được người Pháp mang đến trồng ở Việt Nam từ cuối thế kỷ 19, các đồn điền cà phê đầu tiên được thành lập ở vùng Kẻ Sở, Bắc Kỳ năm 1888. Sau đó mở rộng ra Phủ Lý, Ninh Bình rồi vào đến Kon Tum, Di Linh. Năm 1938 cả nước có 13.000 hecta cà phê, cung cấp tổng sản lượng 1.500 tấn. Năm 2016 sản lượng cà phê Việt Nam chiếm 16% sản lượng cà phê thế giới, giúp cho Việt Nam là nước đứng thứ 2 về xuất khẩu cà phê, chỉ đứng sau Brasil. Riêng cà phê vối, Việt Nam là nước đứng đầu về sản lượng.

Cà phê hiện nay được trồng chủ yếu ở khu vực Tây Nguyên nhờ thích hợp về khí hậu cũng như độ màu mỡ của đất đai. Các giống chủ yếu là cà phê vối, cà phê chè, cà phê mít chiếm rất ít, chủ yếu sử dụng làm gốc ghép. Việc lai tạo ra các giống cà phê cao sản như cà phê TR4 (cà phê 138), cà phê TR9, cà phê xanh lùn (cà phê trường sơn TS5)… góp phần nâng cao năng suất chất lượng cà phê Việt Nam lên rất nhiều.

Đặc điểm sinh thái của cây cà phê

  • Thân cây, lá, rễ cà phê: Nếu để cây phát triển tự nhiên thì cà phê chè có thể cao đến 6m, cà phê vối 8-10m, cà phê mít 15m. Tuy nhiên trong điều kiện trồng tập trung, người ta thường hãm ngọn ở chiều cao 2-4m. Lá cà phê hình oval thon dài, mặt trên xanh bóng màu đậm, mặt dưới nhạt màu hơn, cuống lá ngắn. Cách gọi cà chè, cà vối, cà mít cũng từ hình dáng lá mà ra. Rễ cà phê thuộc dạng rễ cọc, đâm sâu vào đất 1 – 2m, bên cạnh đó còn có hệ thống rễ phụ tỏa ra xung quanh, nằm sát mặt đất để hút chất dinh dưỡng.
  • Hoa cà phê: Hoa cà phê có màu trắng, 5 cánh, thường nở thành chùm. Nếu để tự nhiên hoa sẽ nở rải rác quanh năm, trong trồng trọt người ta thường tiến hành tưới vào đầu mùa khô để kích thích hoa ra đồng loạt. Hoa nở kéo dài 3-4 ngày, thời gian thụ phấn chỉ vài giờ đồng hồ. Khi hoa nở có mùi thơm rất dễ chịu. Nếu có dịp du lịch Tây Nguyên vào mùa tưới cà phê, bạn sẽ dễ dàng bắt gặp hình ảnh những trang trại cà phê đồng loạt nở hoa trắng xóa, tỏa hương thơm ngào ngạt
  • Quả cả phê: Sau khi thụ phấn quả sẽ phát triển trong 7 đến 9 tháng và có hình bầu dục, bề ngoài giống như quả anh đào. Trong thời gian chín, màu sắc của quả thay đổi từ xanh sang vàng rồi cuối cùng là đỏ. Thông thường một quả cà phê chứa hai hạt. Chúng được bao bọc bởi lớp thịt quả bên ngoài. Hai hạt cà phê nằm ép sát vào nhau. Mặt tiếp xúc giữa chúng là mặt phẳng, mặt hướng ra bên ngoài có hình vòng cung. Mỗi hạt còn được bảo vệ bởi hai lớp màng mỏng: một lớp màu trắng, bám chặt lấy vỏ hạt; một lớp màu vàng rời rạc hơn bọc ở bên ngoài. Hạt có thể có hình tròn hoặc dài, lúc còn tươi có màu xám vàng, xám xanh hoặc xanh. Thỉnh thoảng cũng gặp nhưng quả chỉ có một hạt (do chỉ có một nhân hoặc do hai hạt bị dính lại thành một).

Thời gian sinh trưởng và cho thu hoạch

Cây cà phê sau khi trồng 3-4 năm sẽ ra quả. Những đợt quả đầu tiên thường gọi là quả bói (hay cà bói) tùy theo mức độ sinh trưởng, nhu cầu thu hoạch, người ta thường vặt bỏ hoa không cho đậu trái bói, dồn sức để cây phát triển cành lá. Năm thứ 4 trở đi mới tiến hành thu hoạch đại trà.

Giai đoạn 1-3 năm gọi là giai đoạn kiến thiết cơ bản, giai đoạn năm thứ 4 trở đi gọi là giai đoạn kinh doanh. Thông thường vườn cà phê sau 20-25 năm, sẽ chuyển sang giai đoạn già cỗi, năng suất kém, cần phải trồng mới hoặc cắt gốc và ghép chồi để cải tạo.

Cà phê thu hoạch trong khoảng tháng 10 đến hết tháng 1 (Dương Lịch), thời gian thu hoạch nhiều nhất là trong tháng 11. Bà con thường thu hoạch khi quả bắt đầu chuyển sang màu đỏ, và hái rộ trong tháng 11 tránh những cơn mưa cuối mùa làm rụng trái.

Sau khi thu hoạch cà phê được phơi khô trong nhiều ngày, sau đó dùng máy xay để tách phần vỏ lấy phần nhân, phần vỏ còn gọi là trấu có thể tận dụng làm phân hữu cơ.

Hình ảnh cây cà phê

Thân cây cà phê
Thân cây cà phê
Hoa cà phê
Hoa cà phê
Quả cà phê
Quả cà phê

Tìm kiếm bài này trên Google : cây cà phê, nguon goc cay ca phe, các loại cây cà phê

Bình luận
Loading...